De werkelijkheid van een schuldhulptraject
Wanneer een gezin in een schuldhulptraject (in de volksmond ook wel schuldsanering genoemd) zit, wordt hier vaak te makkelijk over gedacht. “Ach, 18 maanden (voorheen 36 maanden) op een lager budget en dan ben je schuldenvrij. Wie wil dat niet?” De realiteit is anders. Gedurende die 18 maanden moeten gezinnen rondkomen van een strikt minimum, omdat al het overige inkomen wordt ingezet voor de aflossing van schulden.
Heb je je ooit afgevraagd hoe het is om te leven van het leefgeld binnen een schuldhulptraject? Voor veel gezinnen en individuen in Nederland is dit dagelijkse realiteit. Van boodschappen tot onverwachte uitgaven: alles moet worden betaald vanuit een beperkt budget. Dit leefgeld wordt meestal wekelijks door een bewindvoerder overgemaakt, die ook zorgt voor betalingen aan/reserveringen voor schuldeisers en eventuele reserveringen voor noodzakelijke uitgaven zoals het eigen risico van de zorgverzekering.
Hoeveel leefgeld heb je tijdens een schuldhulptraject?
In een schuldhulptraject wordt je inkomen, na aftrek van vaste lasten en reserveringen voor schuldeisers, teruggebracht tot een vast bedrag aan leefgeld per week. Dit bedrag is bedoeld voor basisbehoeften zoals boodschappen, kleding en kleine huishoudelijke uitgaven.. De hier genoemde zijn een indicatie. Hoeveel je ontvangt, hangt af van je gezinssituatie :
- Alleenstaande: €50 – €70 per week
- Alleenstaande ouder met 1 kind: €70 – €90 per week
- Gezin met 2 kinderen: €90 – €110 per week
- Gezin met 3 of meer kinderen: €110 – €140 per week
Voor gezinnen voelt dit leefgeld vaak als een enorme uitdaging. Het betekent dat je met een paar honderd euro per maand een volledig huishouden draaiende moet houden, terwijl onvoorziene kosten altijd op de loer liggen.
De Boodschappen Challenge: ervaren hoe het is om van leefgeld te leven
Om beter te begrijpen wat gezinnen in een schuldhulptraject doormaken, ben ik samen met collega’s de uitdaging aangegaan om een maand lang te leven van het leefgeldbudget dat bij onze gezinssituatie past. Dit betekent dat ik met mijn gezin, dat normaal gesproken voor €200 per week boodschappen doet, de hele maand februari moet rondkomen van maximaal €110 per week.
Voor deze uitdaging doe ik zelf de boodschappen en moet ik voor het eerst écht op de prijzen letten. Waar ik normaal gewoon koop wat ik nodig heb, word ik nu gedwongen om met een scanner in de hand te checken of mijn aankopen binnen budget blijven. Ik vind het ontzettend spannend of in het eind van mijn lijstje ga halen zonder mijn budget te overschrijden. Bij alles wat ik in mijn karretje leg denk ik, kan/moet ik het eventueel terugleggen als ik niet uitkom met mijn budget?
Rondkomen van leefgeld vereist een constante balans tussen noodzaak en beschikbaar budget. Zo legde ik van de week spekjes voor de boerenkoolstamppot in mijn karretje, maar bedacht wel dat als ik niet uit zou komen, die als eerste terug in het schap gingen.
Ik was best trots op mezelf toen ik voor de tweede achtereenvolgende week al mijn boodschappen had gehaald en binnen mijn budget was gebleven. Ik had nog € 7,40 over, maar daarvoor moest ik nog voor twee dagen groente halen. Groente die ik nog niet wilde aanschaffen om te voorkomen dat deze tegen het eind van de week niet meer vers genoeg zou zijn.
Waarom is een schuldhulptraject zo zwaar?
- Onverwachte uitgaven
Een lekke fietsband, een schooluitje of een kapot huishoudapparaat kan al voor een financiële crisis zorgen. En wat als de fiets van je kind gestolen wordt en er geen geld is voor een nieuwe? Zonder buffer moeten gezinnen in een schuldhulptraject constant afwegen waar het geld naartoe gaat.
En toen schok ik zaterdagochtend wakker. Ik was vergeten om eten voor zaterdag te halen. Super stom natuurlijk, maar kan gebeuren. Mijn man zei dat ik dat dan maar ‘even’ moest gaan halen. Maar daar was dus geen geld meer voor. Na de eerste stress de plannen aangepast en zaterdag aten we omelet met restjes groente. Gelukkig had ik deze week veel eieren gekocht.
- Sociale druk
Kinderen begrijpen vaak niet waarom zij geen nieuwe kleren of gadgets kunnen krijgen zoals hun vriendjes. Ouders kunnen zich bovendien schamen als ze geen geld hebben voor een cadeautje op een verjaardag of een uitje met vrienden. Wees eerlijk over je financiële situatie. Een uitje met vrienden hoeft niet per se heel veel geld te kosten. Als je vrienden weten hoe jullie financiën ervoor staan, komen ze zelf misschien wel met creatieve alternatieven. - Hogere kosten voor gezinnen
Kinderen groeien en hebben regelmatig nieuwe kleding en schoenen nodig. Daarnaast kosten schoolspullen, sportclubs en kinderopvang vaak meer dan het leefgeld toelaat. Kijk eens op Vinted voor tweedehandskleding en misschien kun je van de gemeente een financiële bijdrage krijgen voor de sportvereniging van je zoon of dochter. - Stress en vermoeidheid
Het voortdurend puzzelen en afwegen van uitgaven is vermoeiend en stressvol. Financiële druk kan spanningen in het gezin veroorzaken. Zorg dat niet een van beide ouders verantwoordelijk is voor de financiën. Ga er samen voor zitten en maak het jullie gezamenlijke verantwoordelijkheid. En ja het is ook zwaar en daar mag je best af en toe van balen.
Tips om als gezin rond te komen van je leefgeld
Als je écht moet rondkomen van leefgeld, kunnen de volgende tips je helpen:
- Betrek het hele gezin bij de financiën
Leg op een kindvriendelijke manier uit waarom er minder geld is en maak er een gezamenlijke uitdaging van. Laat kinderen helpen met besparen en budgetteren. Stop geld dat over blijft van het weekbudget bijvoorbeeld in een spaarpot, zodat je het samen met je kinderen kunt zien groeien. - Bespaar waar mogelijk
Koop tweedehands kleding, ruil spullen met anderen en kijk of je in aanmerking komt voor subsidies of toeslagen. Bespaar daarnaast op energiekosten door bewust om te gaan met verwarming en elektriciteit. Bezuinig op je vaste lasten. - Bouw een noodfonds op
Probeer, hoe lastig ook, wekelijks een klein bedrag apart te zetten. Dit kan helpen om onverwachte kosten op te vangen of om een verjaardag toch iets bijzonders te maken. - Maak gebruik van hulpbronnen
Er zijn organisaties en voedselbanken die gezinnen in financiële nood ondersteunen. Zo is er de voedselbank, maar ook de voedselbank voor dieren wanneer je geen eten meer kan kopen voor je huisdier. Voor de sport van je kinderen kun je een bijdrage krijgen van het Jeugdfonds Sport en Cultuur. Voor een bijdrage in de schoolkosten kun je je aanmelden bij Stichting Leergeld.
Praktische bespaartips voor het dagelijks leven
- Boodschappen: Maak een weekmenu en koop alleen wat je nodig hebt. Kies voor aanbiedingen en huismerken in plaats van A-merken. Stap eventueel over naar een andere supermarkt en eet groentes van het seizoen.
- Kleding: Koop tweedehands, bijvoorbeeld via Vinted of ruil met andere gezinnen. Er zijn ook speciale fondsen die kunnen helpen bij de aanschaf van kleding. Ook bestaan er in veel gemeentes kledingbanken, waar je gratis kleding kan halen.
- Gratis activiteiten: Kies voor gratis uitjes zoals wandelingen, bibliotheekbezoek, kinderboerderijen of thuis knutselen in plaats van dure uitstapjes.
Schuldhulptraject: is het echt een makkelijke uitweg?
Het is een zwaar traject waarin je financiële controle deels uit handen geeft, een minimaal budget hebt en minimaal 18 maanden een sobere levensstijl moet hanteren.
Schuldsanering is geen eenvoudige keuze, maar een laatste redmiddel voor mensen die vastzitten in problematische schulden zonder andere uitweg. Het vraagt om grote offers en een sterke discipline om het traject succesvol af te ronden.
De emotionele impact van schuldhulp
Rondkomen van leefgeld is niet alleen een praktische uitdaging, maar ook een emotionele. Veel mensen ervaren schaamte, schuldgevoelens en het gevoel tekort te schieten. Het is belangrijk om te beseffen dat je niet alleen bent. Veel gezinnen zitten in dezelfde situatie, en hulp vragen is geen zwakte maar juist een teken van kracht.
Praat over je situatie met vrienden, familie of lotgenoten online. Delen kan niet alleen emotionele steun bieden, maar ook waardevolle tips en inzichten opleveren. Wees open over je financiële situatie. Laat familie en goede vrienden weten dat dure etentjes of uitstapjes voorlopig niet kunnen vanwege de financiële situatie waarin jullie zitten. Bovendien helpt het om focus te houden op positieve momenten. Een gezellige spelletjesavond of samen koken kan net zo waardevol zijn als een duur uitje.
Hoe blijf je als gezin sterk tijdens een schuldhulptraject?
Rondkomen van leefgeld tijdens een schuldhulptraject is een uitdaging, maar niet onmogelijk. Met de juiste mindset, planning en ondersteuning kun je deze moeilijke periode doorstaan. Probeer zo creatief mogelijk om te gaan met je beperkte budget.
Ik heb ontdekt dat het geven van een zelfgemaakte cake als cadeau, door de ontvanger met veel enthousiasme werd ontvangen. Zelf heb ik lang getwijfeld of ik daarmee wel zou kunnen aankomen. Het is vooral onze eigen schaamte die maakt dat we toch voor de duurdere keuze gaan, dan we ons eigenlijk kunnen veroorloven.
Lees ook mijn eerdere artikel over https://time2organize.nl/boodschappen-budget/