Leenstelsel
In 2015 is de basisbeurs voor studenten afgeschaft. Studenten moeten nu elke euro die ze lenen, ooit terugbetalen. Volgens mij hebben studenten tegenwoordig een andere instelling wanneer ze gaan studeren dan in de jaren 90 toen ik zelf studeerde. Ik kreeg in die tijd nog een basisbeurs voor uitwonenden. Dit bedrag was geen lening en hoefde je niet terug te betalen, maar het was zeker geen vetpot. Het was geloof ik net genoeg om mijn huur te betalen.
Basisbeurs
Wel besefte ik toen dat elke cent die ik extra zou lenen te zijner tijd ook terugbetaald zou moeten worden. Ik heb in die tijd dan ook veel gewerkt als callcenter-medewerker.
Ik herinner me dat ik in die tijd heel vaak poffertjes heb gebakken met mijn huisgenoten of vriendinnen. Als we een keer op chique wilden, haalden we er een fles wijn bij. Prima maaltijd voor een paar gulden per persoon ;-). Afhaalmaaltijden waren er toen nog niet zoveel als nu. Bovendien hadden we daar geen geld voor. Uit eten gaan kwam niet eens in ons op. Dat was iets voor later als we een goede baan zouden hebben en het ons konden veroorloven. Dus van mijn eerste salaris nam ik mijn hele familie mee uit eten. Ik had nog nooit zoveel geld op mijn rekening gekregen als toen.
Elke lening moet worden terugbetaald
Studenten anno 2020 lijken zich niet altijd te beseffen dat elke euro die ze lenen in het huidige leenstelsel ooit weer terug moet worden betaald. Natuurlijk wordt er daarbij rekening gehouden met je inkomen tegen die tijd. Maar hoe meer je leent, hoe meer je terug moet betalen. Het terugbetalen van de lening kan over maximaal 35 jaar worden uitgesmeerd. Besef dus dat je er dan tot je 60e aan vast kunt zitten!
Bij wie ligt de verantwoordelijkheid?
Bijzonder vond ik het dat ik op het journaal dan hoor zeggen dat DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) de instantie die zich in Nederland bezig houdt met de uitkering van studiefinanciering, de studenten voortaan beter voor moet gaan voorlichten.
Ik denk dat het de taak van ouders is. Wanneer je kind gaat studeren, maak je samen met je kind een begroting van hoeveel een kind maandelijks nodig heeft voor zijn levensonderhoud. Maak samen met je kind een overzicht van de maandelijkse kosten. De zorgverzekering, eten, kleding, mobiel, studiekosten en eventuele andere maandelijkse kosten die de toekomstige student zal hebben. Kijk ook wat er eventueel maandelijks aan toeslagen binnenkomt en eventuele inkomsten van een baan. Het gat tussen beiden is het bedrag dat je kind maandelijks zal moeten lenen.
Houd grip op je uitgaven
Bespreek duidelijk met je kind welke budgetten er zijn voor de variabele lasten zoals kleding en eten. En nog belangrijker dat hij of zij zich aan deze budgetten moet houden om niet in de problemen te komen. Bespreek ook met je kind hoe hij of zij de opgestelde budgetten kan bewaken. Het continu ophogen van je leenbedrag, omdat je elke keer geld tekort komt, is niet de manier om grip te houden op de hoogte van je leenbedrag.
Kijk ook welk bedrag er maandelijks gespaard/gereserveerd moet worden. Bijvoorbeeld om aan het eind van het schooljaar weer nieuwe studieboeken te kunnen aanschaffen. Misschien zijn er in de loop van het studiejaar nog extra kosten voor bijvoorbeeld excursies.
Ouderbijdrage?
Mocht je als ouder bijdragen in de studiekosten van je kind, maak dan duidelijke afspraken over waaruit die bijdrage zal bestaan. Mijn ouders betaalden bijvoorbeeld altijd mijn collegegeld en mijn studieboeken. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je als ouder maandelijks een vaste bijdrage overmaakt naar je kind. Wees duidelijk en houdt hier rekening mee bij het maken van een begroting.
Gevolgen voor de toekomst
Maak je kind er bewust van dat de studieschuld die ze door het huidige leenstelsel krijgen ook echt een schuld is. Het aflossen van die schuld kan nog lang na hun studie kan doorwerken in hun leven. Wellicht kunnen ze daardoor een lagere hypotheek krijgen en lukt het ze pas op latere leeftijd om een huis te kopen. Daardoor zitten ze misschien wel langer in een dure huurwoning dan ze lief is. Ook betekent het dat ze dan een hogere premie betalen voor hun levensverzekering.
Financiële strop?
In de jaren 90 sloten we massaal aflossingsvrije hypotheken voor de aankoop van onze (eerste) woning. We wisten allemaal dat je huis ook minder waard kon worden, maar ach wie dan leeft, wie dan zorgt. Een aantal jaren geleden ging dat mis. Tijdens de crisis moesten veel mensen gedwongen hun huis verkopen en bleven dan met een restschuld zitten. De overheid heeft toen ingegrepen en bepaald dat we alleen nog renteaftrek kunnen krijgen wanneer we een hypotheek sluiten die ook voorziet in het aflossen van de hypotheekschuld.
Misschien zitten we straks met een hele generatie die het krijgen van hun eerste kind nog verder uitstelt dan nu al gebeurt. Je wilt toch vaak eerst je financiën en je huisvesting een beetje op orde hebben, voordat je begint aan het krijgen van kinderen. Laten we ervoor zorgen dat het huidige leenstelsel niet de financiële strop wordt van de volgende generatie studenten.
Lees ook “Mijn kind wordt 18, wat betekent dat financieel?”